katten

 

 

Al duizenden jaren heeft de mens katten gehouden als huisdier. Oorspronkelijk voor het vangen van ratten en muizen. Ook werd de kat als heilig dier vereerd.
In de laatste paar eeuwen is de kat steeds meer een gezelschapsdier geworden.
In de tweede helft van de 20e eeuw beginnen ze in veel landen de overheersende positie van de hond steeds meer aan te tasten. Ook in gebieden waar de kat als ongedierte werd beschouwd.
Ongetwijfeld zijn er veel redenen voor dat de kat zo populair is.
Volgens veel kattenliefhebbers dankt de kat zijn populairiteit aan de persoonlijkheid en fraaie uiterlijk.
Zeker is dat katten heel leuk gezelschap zijn en liefde en trouw bieden, terwijl ze daarbij toch een onafhankelijke levenswijze behouden.
Anderen wijzen erop dat de kat weinig aandacht vraagt en een sociaal algemeen aanvaardbaar dier is.
Voor sommige mensen (vooral ouderen) spelen economische redenen een grote rol.
De prijs van een raskat is over het algemeen lager dan die van een rashond en de prijs van een huis-tuin-en-keukenkat is vaak alleen een vergoeding van de kosten en de entingen.

Waarom een kat?

Een kat is een buitengewoon zindelijk dier. Hij zal bijna altijd direct de kattenbak gebruiken of zal dit erg snel leren. Vroeger werd een kat ook vaak aangeschaft om muizen en ratten te bestrijden. Deze reden zal niet zo vaak meer voorkomen.
Over het algemeen hebben katten minder verzorging nodig dan menig ander huisdier, terwijl ze veel gezellingeid, liefde en trouw bieden. Deze liefde moet echter wel verdiend worden. In tegenstelling tot een hond, zal een kat zijn hart nooit schenken aan een autoritair mens.
Als een kat echter iemand waardeert, dan duurt die liefde een leven lang en zal zelfs stand houden bij een langdurige scheiding door reizen of ziekte.

Zowel voor kinderen als voor ouderen kan het houden van een kat gunstig werken, al moet men in beide gevallen wel eerst goed bekijken wat er allemaal aan vast zit, ook op de lange termijn.
Als een kind leert hoe het met een kat moet omgaan - vooral hoe het dier moet worden opgetild en vastgehouden - dan kan dat kind door het verzorgen van een kat veel leren over verantwoordelijkheid en kan het soms de geboorte en het grootbrengen van kittens meemaken. Voor een kind is knuffelen zeer belangrijk en als er een kat aanwezig is die kan worden aangehaald, geeft dit een gevoel van veiligheid. Het is echter niet verstandig een katje in huis te halen voordat een kind oud genoeg is om te kunnen begrijpen hoe het diertje behandeld moet worden.
Voor oude mensen en gehandicapten zijn katten vaak een uitkomst, omdat katten nu eenmaal zeer aanhankelijk en niet veeleisend zijn.

Verantwoordelijkheden

De toekomstige eigenaar moet zich goed realiseren dat het houden van een kat bepaalde verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Veel jonge katten worden afgemaakt of aan hun lot overgelaten als het nieuwe van het hebben van een kat eraf is en het dier niet meer zo speels is als in het begin.
De levensverwachting van een kat is minimaal 14 jaar en net als met alle andere huisdieren zul je bij je levenswijze met het dier rekening moeten houden. Het dier heeft recht op regelmatige maaltijden en een schone kattenbak; het moet verzorgd worden, je moet ermee spelen en het zo nodig binnen laten of uitlaten. Bovendien raken katten gehecht aan hun territorium en de meeste hebben een hekel aan reizen: als je vaak moet verhuizen, dan raakt de kat gemakkelijk van streek. Als je vaak voor lange tijd afwezig bent, moet je ervoor zorgen dat iemand anders op de kat past in zijn eigen omgeving.
Hoewel katten relatief goedkope huisdieren zijn, moet je de kosten van eten, kattenbakvulling, dierenarts en soms pensionkosten niet onderschatten.

Veel mensen willen geen kat vanwege de seksuele gewoonten. Een ongecastreerde kater spuit met doordringend ruikende urine en een poes zal vaak het ene na het andere nest krijgen. Vooral dit laatste kan een lijdensweg worden als de kleintjes weg moeten. Het komt niet zelden voor dat hele nesten worden afgemaakt, omdat men de kittens niet kwijt kan en ze zelf niet meer wil hebben.
Castratie of sterilisatie (tegenwoordig ook castratie genoemd) is echter een routine-ingreep die veilig en humaan is. In feite zou deze handeling altijd moeten worden toegepast, tenzij de eigenaar van plan is met de kat te fokken. De behandelde dieren zijn tevreden, gezond en vaak aanhankelijker.

Jong of oud?

Voor een druk gezin of een ouder iemand is het soms beter een volwassen kat te kiezen, daar deze minder aandacht en verzorging vraagt dan een kitten. Het is ook waarschijnlijk dat eventuele ongewenste eigenschappen bij een volwassen dier gemakkelijker te onderkennen zijn. Volwassen katten zijn verkrijgbaar bij de dierenasiels die bijna altijd katten hebben die een goed tehuis zoeken. Ook kun je soms terecht bij een fokker die een dekkater of fokpoes heeft die met pensioen gaan. Deze katten zullen dan wel gecastreerd moeten worden.
Voordat je echter een kat koopt, is het vaak nuttig wat meer over de achtergrond van de kat te weten te komen. Er zal niet vaak afstand worden gedaan van een kat die altijd een fijne huisgenoot is geweest. Natuurlijk zijn er goede redenen waarom iemand afstand doet van de kat, maar als je wat meer over de achtergrond weet, kun je daar rekening mee houden.
Elke volwassen kat heeft enige tijd nodig om aan de nieuwe omgeving en eigenaar te wennen. Als je de kat te snel naar buiten laat, is de kans groot dat het een zwerver zal worden of hij zal op zoek gaan naar de oude omgeving. Het zal meestal een paar maanden duren voordat een kat voldoende gewend is en naar buiten kan worden gelaten.
Een kitten zal snel over het verlies van moeder en nestgenootjes heen zijn en zich vlot is het nieuwe gezin laten opnemen. De speelse en ondeugende capriolen van een kitten zijn bijzonder vermakelijk en het is bovendien leuk het diertje te zien opgroeien, waarbij het zich gemakkelijker aan de omgeving zal aanpassen dan een volwassen kat. Hoe meer aandacht en "opvoeding" een kitten krijgt, hoe prettiger het zich later als huisgenoot zal gedragen en hoe nauwer de band met de eigenaar zal worden.

Poes of kater?

Als je niet van plan bent met de kat te gaan fokken (de kat wordt dus gecastreerd), maakt het eigenlijk niet uit of de keus op een poes of een kater valt. Beide zijn intelligent, aanhankelijk en speels (het fabeltje dat gecastreerde katten lui zouden zijn, is voornamelijk ontstaan omdat de eigenaar te lui is om met de kat te spelen).
Katers worden meestal wat groter en zijn meestal iets aanhankelijker, poezen zijn meestal iets onafhankelijker van aard en meer alert.


1: Kitten poes. 2 Kitten kater
3. Poes volw. 4. Kater volw.
Als je de kat perse niet wilt laten castreren, zal een kater met 6 tot 8 maanden volwassen zijn en als hij naar buiten mag, zal hij een territorium gaan uitzetten en op zoek gaan naar een partner. Meestal zal hij dan ook binnen gaan sproeien, zelfs als hij naar buiten mag en kan. Deze katergeur is verre van aangenaam en is zeer doordringend.
Poezen zijn meestal wat minder fors en beginnen rond de 5 maanden te "roepen", waarna ze soms wel elke 3 weken krols worden. De poezenpil kan tijdelijk een oplossing zijn, maar er bestaat altijd het gevaar dat de poes een ongewenst nest zal krijgen als er een kater in de buurt is. In het algemeen kun je wel stellen dat het houden van een onbehandelde poes gemakkelijker zal zijn dan een onbehandelde kater.



Raskat of gewone kat?

Er zijn niet zoveel raskatten als rashonden. Dit komt voornamelijk omdat het fokken van katten nog niet zo lang bestaat als het fokken van honden. Een andere reden is dat er vaak weinig verschil zit tussen de verschillende rassen. Bij de honden zijn de verschillen tussen de verschillende rassen veel groter. Toch is er tussen deze kattenrassen verschil in aard en lichamelijke eigenschappen. Als je een duidelijke voorkeur voor één bepaald type kat hebt, dan is een met zorg uitgekozen raskat wellicht de beste keus.
Wanneer van een dier de afstamming bekend is, zal het karakter - in theorie - gemakkelijker te voorspellen zijn en zal het dier minder kans op aangeboren afwijkingen hebben dan een niet-raskat van gemengde afstamming. In de praktijk blijkt dit echter vaak niet op te gaan.
Elk ras heeft zijn voor- en nadelen en elk dier moet afzonderlijk worden bekeken. Er bestaat weliswaar verschil in gezondheid en levensverwachting tussen de verschillende rassen, maar het algemeen verbreide geloof dat raskatten minder gezond zouden zijn dan niet-raskatten, is echt niet waar.
Raskatten zijn in ieder geval duurder in aanschaf en lopen daardoor meer risico om gestolen te worden als ze buiten komen. Maar ook bij een niet-raskat is het redelijk dat er een bedrag voor wordt betaald, al zijn het alleen maar de kosten van verzorging en de entingen.
Als je niet geïntereseerd bent in het fokken en niet wilt meedoen aan tentoonstellingen, maar wel in de eigenschappen van een bepaald ras bent geïnteresseerd, is er toch een compromis mogelijk. Je kunt dan een raskat kopen die in bepaalde opzichten "fouten" vertoont, bijvoorbeeld de verkeerde kleur, of in andere opzichten niet aan de ras-eisen voldoet. Ze hebben dan echter wel het karakter van het ras. Dergelijke katten worden door fokkers als huisdierkwaliteit beschouwd en vaak voor minder geld verkocht. Vaak zal er dan ook geen stamboom anwezig zijn. Als je een dergelijke kat wilt kopen, ga dan zeer voorzichtig te werk en informeer bij de rasverenigingen naar de fokker. In veel gevallen is zo'n kat gecastreerd of zul je worden verplicht dit te laten doen, zodat de "fout" niet verder wordt doorgegeven.

Welk ras?

Als je hebt besloten een raskat te nemen, heb je een ruime keuze. Wat het karakter betreft, zijn de Pers en de aanverwante rassen waarschijnlijk het gemoedelijkst. De Oosterse rassen (zoals de Siamees) zijn tamelijk temperamentvol en minder geschikt voor een nerveuze eigenaar. Ook eisen en geven deze katten meer genegenheid en zijn ze ook het meest sexueel actief. Rex-katten zijn extrovert, maar voor mensen die door hun werk of andere bezigheden in beslag worden genomen en voor kinderen met gezinnen is een Europees korthaar of Brits korthaar de ideale keus; ze zijn vrij onafhankelijk en kunnen tegen een stootje.
Kortharige rassen zijn ook gemakkelijker te verzorgen dan de langharige. Perzen moeten vaak geborsteld of gekamd worden om klitten te vermijden. Dit geldt in iets mindere mate voor de Angora en de Balinees, die een wat minder dichte vacht hebben.

Waar koop je je kat?

Wat voor kat je ook koopt, het is een goed idee om van te voren de dierenarts te raadplegen. Deze kent vaak de fokkers in de omgeving en kan dus adviezen geven. Bij het kopen in een dierenwinkel moet je de inentingsbewijzen laten overleggen tegen kattenziekte en niesziekte. Ook kun je bij aankoop een schriftelijke verklaring vragen dat de kat gezond is.
Niet-raskatten kun je prima aanschaffen via een advertentie, dierenarts of asiel.
Als je hebt besloten om een raskat aan te schaffen, kun je je het best tot een fokker wenden. Namen van fokkers kun je verkrijgen via de verenigingen. Ook is het een goed idee om kattententoonstellingen te bezoeken.

De uiteindelijke keuze

Of je nu besluit om een raskat of een niet-raskat aan te schaffen, het is altijd verstandig om het nest in de eigen omgeving te gaan bekijken. De vader zal daar meestal niet bij zijn, omdat de meeste fokkers hun poes elders laten dekken. Er valt echter heel wat af te leiden uit de omstandigheden waaronder de dieren worden gehouden. In de eerste plaats moet de omgeving warm, schoon en groot genoeg zijn. Kou, vuil en gebrek aan ruimte werken ziektes in de hand. Als de kittens een week of 4 zijn moeten ze regelmatig met mensen in aanraking komen. Dit is nodig om ze later gemakkelijker te laten wennen in de nieuwe omgeving.
Bij het bekijken van de kittens moet je er goed op letten of ze levenslustig en speels zijn. Ook moet je erop letten of ze schoon zijn en goed op gewicht. Een ondermaats kleintje is mischien erg schattig, maar niet helemaal gezond. De beste keus is een levenslustig diertje, dat graag geaaid wil worden en niet terugschrikt. De beste leeftijd is 12 weken; tegen die tijd hoort het kitten verschillende soorten vast voedsel te eten. Vraag ook of je erbij mag zijn als de kittens eten krijgen. Als je tot de koop hebt besloten, krijg je een menulijst mee.
Ga nauwkeurig na of het kitten wel gezond is en let vooral op vacht, ogen, oren, neus, bek en anus. Hieronder staan plaatjes waar je het een en ander kunt zien.

Bekijk de binnenkant van de bek en let op ontstekingen en of een ongewoon rode kleur; gezond tandvlees is lichtroze. De tanden behoren wit te zijn. Een volwassen kat heeft vaak wat geel tandsteen.
Ogen en neus moeten schoon zijn en geen vocht afscheiden. Een gezonde neus is koud en iets vochtig. Niezen of bloeddoorlopen ogen kunnen wijzen op een virusinfectie (niesziekte). Wanneer het derde ooglid uitpuilt, kan dit betekenen dat het dier niet in orde is.
Bekijk de oren op overmatige oorsmeerafscheiding, die kan duiden op de aanwezigheid van mijten.
De vacht is een goede graadmeter voor de conditie. De vacht hoort te glanzen en geen klitten en tekenen van vlooien of andere parasieten te vertonen. Zoek naar zweren, roos of ronde, kale plekken (ringworm).
De buik hoort rond, maar niet opgezwollen (worminfectie) te zijn. Controleer of er een bobbeltje zit dat op een navelbreuk kan wijzen, of de staart knikken vertoont en of de poten soms misvormd zijn. Kijk hoe het dier loopt, of het mank is en of het telkens struikelt.
De anus (en bij een poes de vulva) moeten schoon zijn, zonder afscheiding of tekenen van diarree of wormen.

Kijk zo mogelijk of er in de kattenbak sporen van diarree zijn. Informeer of en hoe vaak het diertje ontwormd is en vraag om inzage van het entingsbewijs.
Als een kitten bij een fokker wordt gekocht en ziek wordt of niet bij het nieuwe gezin blijkt te passen, zal de fokker meestal wel bereid zijn het diertje binnen een week terug te nemen. Het is echter verstandig hierover van te voren afspraken te maken en op papier te zetten. Ook is het verstandig het kitten door de eigen dierenarts te laten onderzoeken voordat de koop wordt gesloten.
Als je op pad gaat om een raskitten te kopen voor de fok of om aan tentoonstellingen mee te doen, is het verstandig een meer ervaren kennis mee te nemen, vooral als je het ras in kwestie niet zo goed kent. Een geoefend oog merkt vaak "fouten" op die een beginner ontgaan. Je moet er in ieder geval rekening mee houden dat de volwassen vacht en kleur pas na enkele maanden ten volle tot ontwikkeling zullen komen.
Tenzij het kitten als "huisdier" wordt verkocht zonder papieren (wat in de prijs tot uiting moet komen), moet je beslist de stamboom inzien en erop letten dat deze volledig is ingevuld en dat het kitten geregistreerd is bij de juiste vereniging. Bij het beklinken van de koop moet je erop letten dat het bewijs van overdracht (waarop de wisseling van eigenaar is vastgelegd) nauwkeurig wordt ingevuld en wordt geregistreerd, want zonder deze formaliteiten zal de nieuw aangeschafte kat niet als raskat op een tentoonstelling mogen uitkomen en zullen eventuele nakomelingen ook niet kunnen worden geregistreerd.
Wanneer de definitieve keuze is bepaald en alle details betreffende de koop zijn afgehandeld, rest alleen nog af te spreken hoe en wanneer het kitten kan worden opgehaald. Je kunt dan alles in gereedheid brengen om de nieuwe huisgenoot te verwelkomen.